اثری که پیش رو دارید حاصل پژوهشی است در باب تاریخ معاصر گوشۀ شمالی میهن‌مان که هرچند تاریخ معاصرش از تاریخ پاره‌های دیگر ایران جدا نیست، اما گاه، به خاطر ویژگی قومی ساکنانش، کارنامۀ تاریخی‌اش برگ دیگری خورده است. هدف این پژوهش ارائۀ تحلیلی بوده است غیر مرسوم و به دور از جانبداری‌های تاریخ‌پردازانۀ متعارف از رویدادهای تاریخی یکصد سالۀ آذربایجان. در این اثر تلاشم همه بر این بوده که نگاهی ناقدانه و از برون – و نه از درون – به رویدادها بیندازم و آنها را به مجرد، که در پیوند متقابل با یکدگر ببینم. در بازبینی اسناد تاریخی، هیچ‌گاه در جستجوی حقیقتی یگانه نبود‌ام. حقایق تاریخی همیشه برایم چندگانه بوده‌اند که تنها با محک خوردن به اسناد و مدارکی که از منابع گونه‌گون به دست آمده مقام و ارزششان شناخته می‌شود.