کتاب سفر به شمال ایران، سفرنامه‌ی ساموئل گتلیب گملین است. او که متخصص در امور گیاه‌شناسی بود، در سال‌های آخر حکومت زندیه، همراه با هیاتی از دانشجویان و متخصصان از روسیه به ایران سفر کرد. او که برای مطالعه، تحقیق و پژوهش در گیاهان و جانوران به ایران سفر کرده بود، جزئیات دیگر زندگی مردم را نیز از قلم نینداخت.

چشمان تیزبین ساموئل گتلیب گملین از اوضاع سیاست گرفته تا وضع عدالت اجتماعی، پول، اخلاق و عادات مختلف، ویژگی‌های جسمانی، وضع سلامت و بیماری‌ها، مراسم و ... همه را دیده و در سفرنامه‌اش، سفر به شمال ایران، ذکر کرده است. بخش‌های بعدی کتاب سفر به شمال ایران، شرح سفر دوم او به ایران است و آن جلد هم اطلاعات خوبی در زمینه حیات گونه‌های جانوری ارائه داده است.